Dilde işte fikirde birlik sözleriyle Türk topluluklarının birleşebileceği fikrini savunan basın ve eğitim çalışmalarıyla iz Fulya Escort bırakan Gaspıralı ‘nın kanıları bugün de örnek oluyor
Soyadını babasının doğum yeri Kırım’ın Gaspıra köyünden alan Gaspıralı 20 Mart 1851’de Bahçesaray yakınlarındaki Avcıköy’de doğdu
Gaspıralı birinci eğitimini lokal Müslüman mektebinde Güngören Escort aldı Daha sonra Akmescit Erkek Okulunda gimnazyum okuyarak asker olmak niyetiyle evvel Voronej’de akabinde Moskova’daki harp okuluna kayıt oldu
AA’da yer alan habere nazaran ünlü düşünüre dair kimi notlar
Gizlice Haramidere Escort Türkiye’ye gelme girişimi
Girit isyanında Rum asilere karşı uğraş eden Osmanlı askerlerine katılmak isteğiyle gizlice Türkiye’ye geçme teşebbüsünde bulunan İsmail Gaspıralı pasaportu olmadığı için yakalandı ve askeri öğrencilik hayatı sona İnnovia Escort erdi
Ünlü Türk düşünürü 1868’de şimdi 17 yaşındayken Bahçesaray’a dönerek Rusça öğretmeni olarak vazife yaptı 1872’de Paris’e giden Garpıralı bir müddet ünlü Rus edebiyatçı İvan Turgenyev’in asistanlığını yaptı
Dönemin değerli Gaziosmanpaşa Escort isimleriyle tanıştı
Gaspıralı 1880’de geldiği İstanbul’da devrin değerli isimleri Şemseddin Sami Ahmet Mithat ve Mehmet Emin ile tanıştı Namık Kemal Şinasi ve Ziya Paşa’nın önderliğindeki Genç Osmanlılar’dan etkilenen muharrir 1881’de memleketi Kırım’a döndü
Osmanlı aydın etraflarıyla alakaları çok ağırlaşan Gaspıralı çeşitli İstanbul mecmualarına makaleler yazmaya başladı Aydın çevreler tarafından pek âlâ tanınır ve hürmet görür oldu
Milli basın ihtiyacı
Rusya Müslümanlarıyla ilgili çok sayıda yazı kaleme alan Gaspıralı Türk ve Müslüman toplumlarında eğitim ıslahatı gerçekleştirilmesi için büyük efor sarf etti Gaspıralı’ya nazaran okullarda Türkçe eğitim verilmeli ve ortak Türk edebi lisanının oluşmasına vasıta olunmalıydı
Bunun yanı sıra Türk lisanı konuşan toplumların birbirinden haberdar olması için ulusal basına da gereksinim vardı Bu gayeyle Rus yetkililerden uzun uğraşlar sonucu müsaade alarak 22 Nisan 1883’te Tercüman gazetesini çıkaran Gaspıralı Osmanlı Türkçesi ile hazırlanan gazetede Tatarca ve başka Türk lisanlarından de sözler kullandı Evvel haftada bir gün çıkan gazete 1903’te haftada iki gün basıldı 1912’de günlük hale geldi
Reformist eğitim insanı Gaspıralı
Gaspıralı 1884’te Bahçesaray’ın Kaytaz Ağa Mahallesi’nde yeni sistemlerle eğitim veren okul açtı Okuma yazma ve başka derslerin daha kolay ve pratik bir prosedürle veriliyor olması Çarlık Rusyası Müslüman okulları için bir ihtilal niteliği taşıyordu
Eğitim sisteminin her şeyden evvel ana lisanın öğretimine hizmet etmesi ve dini bilgilerin yanı sıra dünyevi bilgileri de içermesi gerektiğini savundu
Milletimizin yapıtı lisanıdır
Gaspıralı Milletimizin yapıtı olan lisanımız edebi olarak işlenmemiş ise de eğitime ve esaslara uyabilecek bir lisandır Çok nazik Tatar türkülerinden Nogay cönklerinden Kırgız ve Türkmen cırlarından anlaşılır ki şayet lisanımız usta bulup söz alınıp işlenirse şimdikine nazaran çok daha fazla parlak ve kullanışlı olur
Gaspıralı İsmail öldü
Yoğun faaliyet temposu nedeniyle sıhhati giderek bozulan İsmail Beyefendi Gaspıralı 24 Eylül 1914’te Bahçesaray’da vefat etti Cenazesi Rusya İmparatorluğu’nun dört bir tarafından gelen binlerce kişinin iştirakiyle Kırım Hanlığının kurucusu Hacı Giray Han’ın türbesi yakınlarına defnedildi
Dilde işte fikirde birlik
Hayatı boyunca Dilde fikirde işte birlik şiarına uygun yaşayan Gaspiralı tüm Türk haklarını birlik ve dayanışmaya çağırdı Türkistan Mısır ve Hindistan’a giderek buralardaki Müslümanların eğitim çalışmalarına katıldı Rusya Türklerinin eğitimi ve birleşmesi yolunda çaba etti
İsmail Gaspıralı Tercüman gazetesinde bütün dünya Türklüğünün anlayabileceği ortak bir edebi lisan geliştirmeye çalıştı bu edebi lisanın de Osmanlı Türkçesi olmasını istedi
