Dünyanın tasayla izlediği Ukrayna’daki Zaporijya nükleer santralinde incelemelerde bulunan heyete başkanlık eden Memleketler arası Atom Gücü Ajansı (UAEA) Genel Yöneticisi Rafael Grossi, Avusturya’nın başşehri Viyana’ya dönüşünde gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Birleşmiş Milletler (BM) bünyesindeki 14 kişilik UAEA grubundan altı kişinin santralde kaldığını belirten Grossi, haftasonunda durumun tam manasıyla bir çerçevesini çizdikten sonra, hafta başında bir rapor hazırlamayı hedeflediğini kaydetti.
Ekibin incelemeler içinnükleer santralin her yerine girişinin sağlandığını belirten Grossi, “görmeyi talep ettiği her şeyi gördüğünü” söyledi. Grossi, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, her iki tarafın da misyon için gruba garanti verdiğini söylemişti.
Nükleer santralin yakınlarında devam eden çatışmaları “kabul edilemez” bir tehlike oluşturduğunu söz ederek eleştiren UAEA Genel Yöneticisi, en büyük kaygılarının santralin fizikî bütünlüğü, tesise giden güç kaynağı ve işçinin durumu olduğunu vurguladı. “Askeri hareketlilik ve operasyonlar ülkenin bu bölgesinde artıyor ve bu beni çok endişelendiriyor” diyen Grossi, daha fazla fizikî hasar mümkünlüğünün ortada olduğunu söyledi.
Grossi, gelecek hafta santraldeki UAEA işçisinin sayısının ikiye düşürüleceğini, bu iki kişinin UAEA’nın uzun vadede santraldeki varlığını sürdüreceğini belirtti. Grossi, daha evvelki açıklamasında da mümkün olması halinde alanda uzun vadeli varlık oluşturacaklarını kaydetmişti.
Artan nükleer felaket endişesi
Ukrayna’nın Enerhodar kenti yakınlarındaki Zaporijya nükleer santrali, geçen Mart ayında Rus güçleri tarafından işgal edildi. Lakin santral hala Ukraynalılar tarafından işletiliyor. Taraflar, bölgedeki bombardımanlardan birbirini sorumlu tutuyor.
Zaporijya nükleer santralinin çatışmalarda gaye hâline gelmesinden kaygı eden BM, Rus askeri işçi ve ekipmanının bu tesisten çekilmesi için uzun müddettir davette bulunuyor.
Geçen hafta bölgede yaşanan kesinti nedeniyle nükleer tesisin ulusal güç kaynağıyla teması kesilmiş ve santral tarihinde birinci kere yaşanan bu durum, nükleer felaket riskini artırmıştı. Nükleer tesisin güvenlik sisteminin devreye girmesinin mümkün bir felaketi önlediği belirtilmişti. Ukraynalı yetkililer, acil durum prosedürü gereği kapatılan iki reaktörün de Cuma günü tekrar şebekeye bağlandığını doğrulamıştı.
Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy, emsal bir kesintinin tekrarlanmasının nükleer santrali uçurumun eşiğine getireceğini söylemişti.
DW,Reuters,AP/SÖ,HT
