İran’da siyasi tutukluların bulunduğu Meskenin Cezaevi’nde Cumartesi gecesi yangın çıktı. Oslo merkezli İran İnsan Hakları Derneği isimli sivil toplum kuruluşunun Twitter hesabından paylaşılan imajlarda cezaevinden alev ve dumanların yükseldiği görüldü.
Yangın, Jina Mahsa Amini’nin vefatının akabinde Eylül ayında başlayan protestoların ülke çapında devam ettiği bir süreçte gerçekleşti.
Tahran’ın kuzeyinde bulunan Meskenin Cezaevi’ne Jina Mahsa Amini protestoları nedeniyle de yüzlerce kişinin gönderildiği kaydedildi.
Cezaevinde yangının çıkmasından kısa bir müddet sonra ülkede protestolar başladı. Hükümet aksisi izleme kümesi 1500tasvir’in paylaştığı imgelerde, protestolarda “diktatöre ölüm” sloganları duyuldu.
Görgü şahitlerinin paylaştığı bilgilere nazaran, polis Meskenin Cezaevi’ne giden yolları kapadı ve bölgeden en az üç patlama sesi yükseldi.
İran resmi haber ajansı IRNA’nın mevzuya ait paylaştığı bilgilere nazaran, dokuz kişinin yaralanmasına neden olan yangın denetim altına alındı. IRNA, yangının bir koğuştaki tutuklularla, hapishane yetkilileri ortasında çatışma çıkmasının akabinde tutukluların üniformalarla dolu bir depoyu ateşe verdikleri için çıktığını ve “ülkedeki mevcut gerginlikle alakası olmadığını” aktardı.
Siyasi tutukluların ve yabancı asıllı tutukluların bulunduğu Konutun Cezaevi’ndeki berbat muamele ve hak ihlalleri uzun vakittir insan hakları örgütleri tarafından eleştiriliyor. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, bahse ait Cumartesi günü yaptığı açıklamada, Konutun Cezaevi’nde bulunan Amerikan vatandaşlarının güvenliğinden İran’ın sorumlu olduğunu söyledi. “İran, haksız yere cezaevinde tutulan ve bir an evvel salıverilmesi geerken vatandaşlarımızın güvenliğinden sorumludur” sözlerini kullandı.
Cezaevi inançlı mi?
Pazar günü insan hakları kümelerinden yapılan ikazlarda, cezevinde bulunanların büyük risk altında olduğu açıklandı. Oslo merkezli İran İnsan Hakları Derneği, “Evin Cezaevi’nde silah sesleri açıkça duyuldu. Cezaevinde bulunan herkes büyük risk altında” açıklaması yaptı. ABD merkezli İran İnsan Hakları Kuruluşu Yöneticisi Haydi Ghaemi de, “İçeride bulunan tutuklular, bilhassa siyasi tutuklular orada büsbütün savunmasız” sözlerini kullandı.
Deutsche Welle’den İranlı gazeteci Nilofaar Gholami, Konutun Cezaevi’ne ait, “Orası rejimin son yıllarda pek çok siyasi tutukluyu tuttuğu yer. İnsan hakları örgütlerinin aktardıklarına nazaran, rejim orada siyasi tutuklulara ve rejim zıtlarına karşı önemli insan hakları ihlalleri işliyor” sözlerini kullandı. Gholami ayrıyeten, İran’daki insan hakları aktivistlerinin Konutun Cezaevi’nde yaşananların “rejimin siyasi tutukluları ortadan kaldırmak için izlediği bir taktik” olabileceğinden telaş duyduklarını aktardı.
İran’da Eylül ayında başlayangösteriler devam ediyor. Cumartesi günü ülke çapında sokaklarda ve üniversitelerede hükümet tersi şovlar düzenlendi.
AFP, AP /AI, HT
