Tayvan Dışişleri Bakanlığı, Çin’in yayımladığı “Tayvan Sorunu ve Yeni Periyotta Çin’in Tekrar Birleşmesi” başlığını taşıyan evraka sert reaksiyon gösterdi.
Tayvan Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Joanne Ou, Perşembe günü Taipei’de düzenlenen basın toplantısında açıklamalarda bulundu. Çin’in “tek ülke, iki sistem” unsuru kapsamında tekrar birleşme planını reddeden Ou, Tayvan’ın geleceğine sadece Tayvanlıların karar verebileceğini vurguladı.
ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaret etmesine de değinen Dışişleri sözcüsü, Çin’in “ziyareti mazeret ederek Tayvanlıları sindirmek için yeni bir olağanlık yaratmaya çalıştığını” söyledi.
“Yüksek derecede özerklik” vaadi
Çarşamba günü Çin hükümetine bağlı Tayvan İşleri Ofisi tarafından yayımlanan ve Tayvan siyaseti konusundaki çerçeveyi özetleyen “Beyaz Kitap”ta, Tayvan ile “barışçıl bir yine birleşme” arzulandığı belirtilirken, dış müdahale ve ayrılıkçı aksiyonlara girişilmesi durumunda askeri güç kullanılabileceği de lisana getirildi.
“Tek ülke, iki sistem” prensibinin Çin Komünist Partisi tarafından yaratılan “önemli bir kurumsal araç” olduğu belirtilen evrakta, “Barışçıl birleşme ve ‘tek ülke, iki sistem’, Tayvan problemini çözme konusundaki ana unsurlarımız olmakla birlikte, ulusal tekrar birleşmeyi gerçekleştirmek için en yeterli yaklaşımdır” denildi.
Çin hükümeti, Tayvan’ın gerçekliklerini hesaba katacağını da taahhüt etti. Evrakta, “Barışçıl yine birleşmenin akabinde, Tayvan, şu andaki toplumsal sistemini sürdürerek, hukuka uygun biçimde yüksek derecede bir özerkliğe sahip olabilir” sözüne yer verildi.
“Ayrılıkçı ögeler ve dış güçlere” karşı ikazda da bulunulan evrakta, “ABD’deki kimi güçler, sorun çıkarmak ve Tayvan’ı Çin’e karşı bir piyon olarak kullanmak emeliyle, Tayvan’ın içerisindeki birtakım kümeleri kışkırtmak için büyük efor sarf etmektedir” kelamlarına de yer verildi.
Söz konusu doküman, Devlet Lideri Şi Cinping vazifeye geldiğinden bu yana Tayvan ile ilgili yayımlanan birinci “Beyaz Kitap” olma niteliğini taşıyor. Çin, Tayvan ile ilgili son “Beyaz Kitap” evrakını 2000 yılında yayımlamıştı.
Çin, Tayvan etrafında sürdürdüğü tatbikatlara, ABD Temsilciler Meclisi Lideri Pelosi’nin, Pekin’in tüm ihtarlarına karşın Tayvan’a gerçekleştirdiği ziyaretin akabinde başlamıştı. Kendi idaresi ve siyasi sistemine sahip olan Tayvan da, muhtemel bir işgale karşı kendini savunabilmek emeliyle tatbikatlarını sürdürüyor.
DW,Reuters / BÜ,BK