Türkiye Maarif Vakfı’nca düzenlenen Maarif Söyleşilerinin konuğu tarihçi akademisyen Prof. Dr. İlber Ortaylı oldu.
Vakfın Üsküdar’daki merkezinde düzenlenen söyleşi öncesi konuşan Vakıf Lideri Prof. Dr. Birol Akgün, eski bir öğrencisi olarak Ortaylı’dan çok şey öğrendiğini belirterek, farklı ve derinlemesine düşünme, tahlil etme konusunda onun âlâ bir yol gösterici olduğunun altını çizdi.
Akgün, “Hocamız sırf bizim için değil tüm kamuoyunun bilgilenmesi ismine oldukça değerli çalışmalar yapıyor, vizyon ve mefkure ortaya koyuyor. Bir kuşağın tarihini sevmesine vesile oldu. Lütfen konuşmaya, anlatmaya ve yazmaya devam edin.” sözlerini kullandı.
“Dünya Türkleri bekliyor, bu bir övünme değil, misyon”
AA’nın haberine nazaran; Prof. Dr. Ortaylı, Türkiye Maarif Vakfının devraldığı okullarda eğitim-öğretim faaliyetlerini çok daha yeterli biçimde sürdüreceğine inandığını söyledi.
Türk milletinin ve Türk kavminin bir halde bir ortaya gelmesine, Türk lisanı ve medeniyetinin coğrafyada hak ettiği yeri almasına gereksinim olduğunun altını çizen Ortaylı, şöyle devam etti:
“Çünkü dünya, Türkleri bekliyor. Bu bir övünme değil, misyon, altında ezilmemiz lazım. Türk milletinin İslam medeniyetine mazide sunduğu katkılarla bugün yapılanlar kıyaslandığında ortada çok büyük farklar var. Bugünkü alimlerin beklen ölçüde değil, yine dünyaya kelam söyleyecek alimleri yetiştirmemiz gerekir. Bunun için yurt içinde ve yurt dışında verdiğimiz eğitim çok kıymetli. Türki Cumhuriyetlerde bile beşerler hala Rusça konuşuyorlar. Tüm bunlar bile siyasi gelişmeleri anlamsız kılıyor.”
“Her duyduğumuza inanmamalıyız”
Türkiye’ye öğrenci merkezli eğitimin Cumhuriyetle birlikte geldiğini anlatan Ortaylı, “Cumhuriyet devri eğitim sistemini, Hasan Ali Yücel’i sokaktaki filozoflar yanlış anlatmışlar. Milliyetperver, Türk, Müslümanlara karşı hürmeti olan biri. Tasavvufa karşı hürmeti var. O bakımdan her duyduğunuza inanmayın. Demokrasiye geçtiğimiz vakit sendelemelerimiz oldu. Ancak bu sendelemeler, Hasan Ali Yücel üzere şahısları kıymetsiz kılmaz.” değerlendirmesinde bulundu.
“Liselerde daha çok lisan öğretilmeli”
Prof. Dr. Ortaylı, din eğitiminin de ehemmiyetine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Dini okul istemiyorlar. Bu olmaz. Bugün din adamı yetiştirmeyen bir cemiyet yok fakat uygununu yapmak gerekir. İmam hatip öğrencileri hayli zeki. Lakin kimi hususlarda eksik kalıyorlar. Birtakım okullar düzgün çıkıyor. Âlâ liseler kurmak zorundayız. Bizde toplumsal bilimler liseleri var. Buralarda bir tane canlı lisan öğretilecek. İkinci bir lisan de öğretilecek. Meyyit dillerimiz de öğretilecek. Osmanlıca bir lisan değil jargon. Onu öğrenmek için Arapça ve Farsça öğrenmek lazım en azından temel olarak. Batı lisanları için Latince öğrenmek gerekiyor. İki dünyaya da hakim olmak için her iki dünyaya ilişkin lisanları öğrenmek zorundayız.”
“Türklerin olduğu Avrupa’da da çok yönli liseler kurulmalı”
Ortaylı, toplumsal bilimler liselerinin niteliklerinin artırılması gerektiğine işaret ederek, “Dinler tarihi ve medeniyetler tarihi bunların içerisine entegre edilecek. Gezdiğim bütün toplumsal bilimler liselerinde öğrencilerin iradesi, isteği ve bilgi arayışı hocaların çok önünde. Ulusal Eğitim Bakanlığı teknik liselerin niteliğini artırmaya yönelik çalışmalar yapıyor. Bunlar elbette değerli. Ama çok taraflı liselerin sayısının artırılması gerekiyor. Yalnızca Türkiye’de de değil, Türklerin bulunduğu Avrupa ülkelerinde de kurmalıyız bu türlü liseleri.” ifadelerine yer verdi.
