Çocuklarda akıllı telefon, tablet, televizyon üzere dijital medya araçlarının kullanımıyla ilgili Almanya’da bir araştırma yapıldı. Alman sıhhat sigortası kurumu KKH’nin Forsa’ya yaptırdığı araştırmada 1001 anne babaya çocuklarının dijital medya kullanımıyla ilgili sorular yöneltildi. Buna nazaran 2-10 yaşta en çok kullanılan dijital medya araçları ortasında televizyon yüzde 85’lik oranla birinci sırada. Yüzde 63, tableti çocuğunun en çok kullandığı aygıt olarak söylem ederken onu yüzde 59 ile akıllı telefon takip ediyor.
10-12 yaş kümesinde ise akıllı telefon kullanımı, televizyonun önüne geçiyor. Bu kümede yüzde 90’lık bir kesim akıllı telefonu çocuğunun en çok kullandığı dijital medya aracı olarak gösterirken ikinci sırada yüzde 86 ile televizyon geliyor.
Ankete nazaran 2-12 yaş kümesi çocuklarda oyun konsolu kullanımı yüzde 40’lık, masaüstü ve dizüstü bilgisayar kullanımı ise yüzde 30’luk bir hisseye sahip.
2-4 yaş kümesi çocukların anne babalarının yüzde 12’si ise çocuğunun şimdi bu elektronik aygıtlardan hiçbirini kullanmadığını belirtti.
Ekrana bakma süresi
Araştırmaya katılan ebeveynlerin yüzde 25’i çocuklarının günde bir ila iki saat ekrana baktığını söyledi. Bu müddetin yarım ile bir saat olduğu çocukların oranı yüzde 27 olurken, yüzde 14’lük bir kesimde çocuğun ekrana bakma müddeti iki ile üç saat ortasında değişiyor. Çocukların yüzde 4’ünde ise ekrana bakma mühleti beş saate kadar çıkıyor. Oğlan ve kız çocuklarında dijital medya kullanımı alışkanlıkları bakımından bir fark gözlenmiyor.
10-12 yaş kümesinde ekrana bakma müddeti küçüklere nazaran daha fazla. Bu kümenin yüzde 10’unda ekrana bakma mühleti üç ila beş saat aralığına kadar yükselebiliyor. 2-4 yaş kümesindeki çocukların yüzde 84’ünde ekrana bakma mühleti iki saati geçmiyor. Bu gruptakilerin yüzde 48’inde ekrana bakma müddetini anne babalar yarım saat ile sonlandırıyor.
Üç yaşına kadar “ekransızlık” tavsiyesi
Çocuk ve Genç Tabipleri Meslek Birliği Sözcü Yardımcısı Tanja Brunnert çocukların üç yaşına kadar hayatı “ekransız” geçirmesi tavsiyesinde bulunuyor. Brunnert anne babalara üç yaş altı çocukların “ekranla temasını büsbütün kesme” teklifinde bulunuyor. Psikolog Franziska Klemm de dijital medyanın çocuğun ikinci yaşını tamamlayana kadar rastgele bir faydasının olmadığını belirtiyor.
Klemm “Medya kullanımında müddet ya da içeriğin çocuk için fazla olup olmadığını kestirebilmek için anne babaların çocuklarını gözlemlemesi gerek. Şayet çocukta öfke, konsantrasyonsuzluk ya da daha fazla hareket gereksinimi doğuruyorsa bunlar medya ile geçirilen mühletin de buna uygun olarak ayarlanması gerektiğini gösteren işaretlerdir” diyor. Çocukların dijital dünya ile adım adım bağlantılanması gerektiğini belirten Klemm “Bu, çocukları sokaktaki trafikle inançlı bir biçimde tanıştırmaya benzer” diyor.
Dijital medya kullanımı ebeveynde kaygı yaratıyor
Çocuklarda dijital medya kullanımı anne ve babalar açısından da bir telaş kaynağı. Yüzde 54’lük bir kesim çocuğunun yaşına uygun olmayan ya da tehlikeli içeriklere yahut sanal mobbinge maruz kalacağı telaşını taşıyor. Anne babaların yüzde 43’ü çocuğun sıhhatinin medya kullanımından olumsuz etkilenebileceği telaşına sahip. Yüzde 34’lük bir kesim de aile, arkadaşlar ve hobiler için ayrılan mühletin medya tüketimi sebebiyle azalacağı tasasını taşıyor.
Alman psikolog Klemm de “Aşırı, denetimsiz medya kullanımı ve çocuklara uygun olmayan içeriklerle temas, çocukların sıhhati üzerinde olumsuz tesirler yaratabilir” ihtarını yapıyor. Brunnert ise dijital medya kullanımının artmasıyla lisan gelişiminde bozuklukların, uyku davranışı ve konsantrasyon hünerinde olumsuz sonuçların doğabileceğine dikkat çekiyor. Ayrıyeten vakit içerisinde bağımlılık problemlerinin da oluşabileceğini ekliyor.
“Ebeveynler gücü elden bırakmamalı”
Dijital medya kullanımını yasaklamanın hayatın gerçekliğiyle bağdaşmadığını söyleyen Brunnert, anne ve babaların müddet ve içerik konusunda net kurallar koyması ve bunların uygulanıp uygulanmadığını da denetlemesi gerektiğini belirtiyor. Her ne kadar bu yorucu olsa da gücün anne ve babaların elinde olması gerektiğini tabir ediyor.
dpa / EC, BK
