Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT), Rusya tarafından Ukrayna’da kurulan “filtreleme merkezi” ismi verilen yerlerde binlerce Ukraynalıya yapıldığı tez edilen berbat muamele konusunda “ciddi endişe” duyduklarını belirtti.
Geçen Şubat ayında Rusya’nın taarruzuyla başlayan Ukrayna Savaşı’na dair yayınlanan 115 sayfalık raporda, ayrılıkçı Donetsk bölgesindeki kelam konusu merkezlerde yaşananlarla ilgili argümanların, “alarm verici seviyede” olduğu kaydedildi. AGİT raporunda, “Ukraynalı sivillerin kelamda filtreleme merkezlerinde maruz kaldığı tez edilen makus muameleden önemli biçimde kaygı duyuluyor” denildi.
Raporda, binlerce Ukraynalının buraya getirilerek Ukrayna makamlarıyla iş birliği yapıp yapmadıklarının tespit edilmeye çalışıldığı söz edildi. AGİT raporuna nazaran, Mariupol üzere Rus işgali altındaki kentlerden Donetsk bölgesine getirilen Ukraynalılar bu stil bir merkezden geçmek zorunda. Parmak izleri alınan, ferdî bilgileri kaydedilen ve kimlik dokümanları kopyalanan Ukraynalıların, Ukrayna ordusunun yanında savaşıp savaşmadığının yahut Ukrayna hükümetiyle öbür bir ilişkisi olup olmadığının belirlenmeye çalışıldığı söz edildi.
“Ortadan kaybolma, öldürülme” tezleri
AGİT’in raporunda, bu merkezlerde binlerce Ukraynalıya makus muamele yapıldığıyla ilgili argümanlar konusunda “ciddi endişe” duyulduğu; merkezlere getirilenlerin “sorgulamaya ve aşağılayıcı çıplak aramalara maruz kaldığına” dair haberler olduğu ve Kiev’deki hükümetle birlikte çalıştığına inanılan insanların “genellikle ortadan kaybolduğu” söz edildi. Raporda ayrıyeten, birtakım Ukraynalıların hapsedilmek yahut öldürülmek üzere Rus denetimindeki bölgelere götürüldüğü aktarıldı.
AGİT’in Ukrayna Temsilcisi Evgeni Zimbalyuk, Rusya tarafından işgal edilen Ukrayna topraklarında bu şekil 20 kadar merkez olduğunu lisana getirdi. AGİT’in Perşembe günü yayınlanan raporu, Teşkilat tarafından belirlenen üç uzmanın 1 Nisan-31 Haziran ortasında bölgede yaptıkları müşahedelere dayanıyor.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin başladığı 24 Şubat’tan 1 Nisan tarihine kadar süren birinci müşahede sürecinin sonunda yayınlanan birinci raporda AGİT, “uluslararası insan haklarının ihlal edildiğine dair açık şablonların” tespit edildiğini tabir etmişti.
Yeni yayınlanan raporda da, bilhassa ziyaret edilen Buça ve İrpin kasabalarında “Uluslararası insancıl hukukun önemli ihlallerinin” tespit edildiği belirtildi. Raporda, “Öldürülen sivillerin cesetlerine yapılan azap ve makûs muamele izleri de insanlık unsurunun hiçe sayıldığını göstermektedir” denildi. Çatışma sırasında sivillerin amaç alınarak öldürülmesi, tecavüz edilmesi, kaçırılması ve kitlesel olarak hudut dışı edilmesinin tekraren belgelendiği de raporda aktarıldı.
Rus güçlerinin Ukrayna’nın başşehri Kiev’in çabucak dışındaki Buça kentinden çekilmesinin akabinde ortaya çıkan imgelerde, sokakların sivil giysili şahıslara ilişkin çok sayıda cenaze ile dolu olduğu görülmüştü. Yetkili makamlar kentte 400 kadar ceset bulduklarını ve bunların çoğunluğunun iki toplu mezarda bulunduğunu söz etmişti.
AFP / DÇÜ,ET
