Ukrayna ile savaşan Rusya’nın Avrupa’yla ortası açıldı.
Yaptırımlar peş peşe gelirken, Rusya’dan da Batılı ülkelere yönelik güç atakları geldi.
Bu kapsamda yeni arayışlara giren Avrupa, gözünü artık de Azerbaycan’a dikti.
Uluslararası Güç Ajansı, Azerbaycan Güç Bakanlığı ve bp bilgilerinden derlenen bilgilere nazaran, Azerbaycan geçen yıl 43,9 milyar metreküp doğalgaz üretti.
8,2 milyar metreküplük kısım Avrupa’ya transfer edildi
Geçen yıl ürettiği gazın 18,9 milyar metreküpünü ihraç eden Bakü, bunun 8,5 milyar metreküpünü Türkiye’ye gönderdi.
Bu periyotta, Trans-Adriyatik Boru Çizgisi (TAP) aracılığıyla 8,2 milyar metreküplük kısım ise Avrupa’ya transfer edildi.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in şubatta yaptığı açıklamaya nazaran, geriye kalan doğal gaz ise Bulgaristan ve Gürcistan üzere Avrupa ülkelerine iletildi.
Avrupa Birliği, Azerbaycan’a gidiyor
Avrupa Kurulu Lideri Ursula von der Leyen ve AB Güç Komiseri Kadri Simson bugün Azerbaycan’da temaslarda bulunacak.
Avrupa Kurulu’nun Twitter hesabından dün yapılan paylaşımda, “Rusya’nın güç kaynaklarını silah olarak kullanmaya devam ettiği bir ortamda, güç ithalatımızın çeşitlendirilmesi AB için bir önceliktir. Lider von der Leyen ve Kadri Simson, iş birliğini daha da güçlendirmek için yarın Azerbaycan’da olacak.” tabirlerine yer verildi.
Söz konusu temaslar kapsamında Azerbaycan’dan ek doğalgaz alımı için görüşme yapılacağı öngörülüyor.
Öte yandan, toplam 1,3 trilyon metreküp kanıtlanmış doğalgaz rezervine sahip Azerbaycan’dan gönderilen gazın artırılması için ek yatırımlara muhtaçlık duyuluyor. Ek boru sınırı ve kapasite genişletme yatırımlarının yanı sıra Bakü’nün doğalgaz üretimini de önemli düzeyde artırması gerekiyor.
Rusya’dan alınan gazın küçük bir kısmını ikame ediyor
Güney Gaz Koridoru kapsamında inşa edilen Trans Anadolu Doğalgaz Boru Çizgisi’nin (TANAP) Avrupa ayağı olan TAP’ın yıllık kapasitesi 10 milyar metreküp olarak hesaplanıyor. Bu boru sınırı, kapasitesi ikiye çıkarılabilecek halde inşa edildi.
Bu ortada, 8 Temmuz’da Yunanistan-Bulgaristan boru çizgisinin (IGB) açılışı Yunanistan’ın Gümülcine kentinde yapıldı.
TAP’a bağlanan 182 kilometre uzunluğundaki IGB, Azerbaycan doğalgazını Avrupa’ya taşıyor. Fakat TAP ile birlikte kelam konusu çizginin kapasitesi de hesaplansa bu sırf Avrupa’nın Rusya’dan aldığı gazın küçük bir kısmını ikame ediyor.
Rusya’dan yılda yaklaşık 155 milyar metreküp doğalgaz satın alan Avrupa’nın Azerbaycan’dan “çok daha fazla” gaz satın alması durumunda kayda paha bir ikame kelam konusu olabiliyor.
Avrupa, kapasite artışı istiyor
Avrupa, Güney Gaz Koridoru’nda kapasite artışı istiyor. TAP’ın kapasitesinin 10 milyar metreküpten 20 milyar metreküpe çıkarılması teknik olarak mümkün görünüyor.
TANAP’ın kapasitesinin de 16 milyar metreküpten evvel 24 milyar metreküpe, daha sonra 31 milyar metreküpe çıkartılması yatırımlarla gerçekleştirilebilecek bir maksat olarak bedellendiriliyor. Bu maksatların ise 5 yıldan evvel hayata geçirilmesi mümkün görünmüyor, çünkü kapasite artışları için yatırımlar yapılsa da ek protokoller ve muahedeler gerekiyor.
AA’nın aktardığına nazaran Azerbaycan’ın da doğalgaz üretimini önemli ölçüde artırması gerektiği hesaba katıldığında ülkenin, yakın gelecekte Avrupa’nın Rus gazına bağımlılığını kıymetli ölçüde azaltmasına yardım edemeyeceği öngörülüyor.